Prof Dr Nurşin Ateşoğlu Güney Nişantaşı Üniversitesi
Fransa Devlet Lideri Emmanuel Macron un iktidara bir Gebze Escort nevi topal ördek olarak geldiğini biliyoruz Fransa da sol ve sağ partiler çok ırkçı sağın adayı Le Pen in iktidarını önlemek için Macron u başkanlığa taşımaya onay verdiler Macron Fransız Göztepe Escort sokaklarından toplumsal hareketlerinden ve hâkim ya da alternatif ideolojik kavgalarından uzak ve vasat bir figür olarak Fransız siyasetine adımını attı Elbette Fransa daki ekonomik siyasi ırksal kültürel sorunlar Macron ile Halkalı Escort başlamadı Daha evvel sol iktidarlar da liberal iktidarlar da Paris banliyölerinde alev alan ve ekseriyetle ırksal ya da kültürel başkaldırı ögeleri barındıran meydan okumalarla sınandılar Macron yalnızca getirmeye çalıştığı neoliberal ikitelli Escort reçete ile durumu daha da kötüleştirdi Irksal kültürel memnuniyetsizliğin çok ötesinde yoksullaşan emeklilik haklarının kısıtlanması ile karşı karşıya kalan siyah yahut beyaz Fransa nın çalışan kısmı ekonomik olarak mutsuz olduğunu istanbul Escort artık Paris in göbeğinde hareket yaparak Macron a gösteriyordu Hala Fransız Cumhurbaşkanı nın protestoculara nasıl hitap edeceğini bilemediği kendini Elysee Sarayı na kapattığı manzaralar aklımızda Fransız iktisadının ve bilhassa de kamu sıhhati üzere belli hizmet kesimlerinin ne kadar kırılgan olduğunu anlamak için ise koronavirüs salgınını beklemek gerekiyordu Sonuçta Sarı Yelekliler yalnızca sıradan öfkeliler olarak görülebilirdi ancak heyhat Kovid 19 salgınından en çok etkilenen sıhhat hizmetleri açısından en çok zorlanan ve sonuçta iktisadı komşularıyla kıyaslandığında en çok daralan ülke Fransa idi İşadamı Macron un Fransa yı yüceltmek için milliyetçi sosla sunduğu rekabetçi finansal reçeteler başarısız olmuştu Bu başarısızlık karşısında Macron devayı dış siyasete yönelmekte buldu
TOPAL ÖRDEK EMPERYALİST OLURSA
Dış siyaset üzerinden Fransa nın içerisine seslenmenin çeşitli avantajları vardı Öncelikle vaktin ruhu başkanların global diplomaside öne çıktığı bir devri işaret ettiğinden neoliberal reçeteler için özür dilemeden emperyal milliyetçi siyasetleri Küresel Fransa söylemi temsil ediyormuş üzere yapmak mümkündü Aslında Macron un birinci tercihi bu değildi Fransız Lider birinci olarak AB siyasetlerini Fransa liderliğinde canlandırmak Fransızlar için hazırladığı neoliberal reçeteleri Avrupalılara satmak istedi İngiltere Brexit ile Avrupa dan kopmak ve kendi global İngiltere hayallilerine uçmak için adımlarını atmıştı Almanya dahil Orta ve Kuzey Avrupa ülkeleri Macron un heyecanını paylaşmak konusunda isteksizlerdi Daha da ötesi Macron AB nin Akdeniz ülkelerini İspanya İtalya Malta ortak gündem konusunda ikna etmekte başarısız oldu Artık Macron ikili başarısızlığın izlerini silmek zorundaydı ve bu kolay bir iş değildi Bu zorluğun farkında olmalı ki Macron süratle varlık sebebi neoliberal siyasetleri terk ederek Fransa nın eski sömürgeci siyasetlerinin yine canlandırılışı biçiminde de sunulan popülist milliyetçi bir dış siyaset izlemeye yöneldi Aslında Macron da biliyor ki Fransa nın Ortadoğu Levant bölgesini dizayn edecek gücü yok rakip ise çok ABD orada Rusya orada Çin orada İran orada Suudi Arabistan orada İtalya orada İngiltere orada ve 2011 den beri bu listenin dışına atılması için o kadar çaba sarf edilen Türkiye orada
KUZEY AFRİKA VE ORTADOĞU DA KAYBEDEN FRANSA
Aslında Macron Fransa nın bölgede kaybetmeye dayalı geleneğinin bir uzantısı 20 yüzyılın birinci yarısında Kuzey Afrika ve Ortadoğu Bölgesi nde KAOB tesirli bir aktör olan Fransa nın bu tarihten sonra bölgedeki tesirini süratle kaybetmiş olduğu bilinen bir gerçektir Paris in KAOB daki yer kaybı bilhassa eski Fransız sömürgelerinden Cezayir ve Tunus un bağımsızlıklarını kazanmalarıyla başlamıştır İsmi geçen ülkelerin bağımsızlıklarını takiben Fransa nın Doğu Akdeniz de tesiri hayli azalmıştır 21 Yüzyıla geldiğimizde Lübnan ve Suriye de kan kaybetmeye devam eden Paris in yerinin artık ABD ve Rusya İran ve Körfez çekişmesiyle doldurulduğunu görüyoruz Tekrar de Paris yatırımlar ve insan kaynağı üzerinden Tunus Cezayir merkezli eski dünyası ve Abu Dabi merkezli yeni dünyasına ulaşmaya çaba etti Bütün bu varlığa karşın Paris nasıl sağır ve kör olmuş olmalı ki Arap Baharı nın Arap sokaklarının nabzını ele geçireceğini hissetmedi Tunus Mısır ve Libya nın gerçekleri Ankara da duyulmuş ancak bu ülkelerin mevcut önderlerini şatafatla ve iş mutabakatları karşılığında Paris te ağırlayan Fransa da duyulmamıştı Durumun ciddiyetinin farkında olan Fransa Arap Baharı sonrası bölgedeki karışıklıktan istifa ederek bölgeye dönmenin yollarını aradı Dönüş formülü aslında yakın tarihe kadar sesini duymadığı anlaşılan Arap sokaklarına değil idarelerin dışarıdan askeri müdahalelerle şekillendirilmesi pratiğine dayanıyordu Birinci gaye Libya idi Fransa yakın vakte kadar Elysee önünde çadır kurdurduğu Libya önderi Kaddafi nin ipini NATO müdahalesine ön açarak çekti İkinci maksat askeri darbe ile devrilen Mursi nin yerine iktidara oturtulmuş Sisi rejimine sağlanan askeri diplomatik desteklerdi Kaddafi ve Mübarek yollansa da ki gerçek etkili etkisiz aktör Fransa değil ABD idi petrol ve silah kontratına imza atacak başkanların bulunmuş olması Fransa nın gücünün ispatı olarak sunuluyordu Fransa nın bölgeye yabancılaştığı bölgede hareket alanının daraldığı gerçeği ise dökülen kanın ve mütecaviz siyasetlerin gerisine saklanıyordu Macron popülist milliyetçi siyasetin esvabını giydiğinde Fransa da ve AB de yaşadığı başarısızlığa Fransa nın KAOB de kaybettiği kanı 50 yıllık başarısızlığın izini bulaştırıyordu Gerçekten Macron AB nin güney ülkelerini ikna edemediği üzere Fransa nın hamiliği konusunda Cezayir Tunus ve Libya lı aktörleri de ikna edemedi Üstelik Libya da desteklenen darbeci önder gidici görünüyor Hizbullah nedeniyle yaklaşılamayan Suriye ve Lübnan a lakin ABD nin gölgesinde mütevazi adımlar atılıyordu
KAYIPLARINI DURDURMAK İÇİN ÇABALIYOR
Türkiye nin Doğu Akdeniz de Libya ve Suriye deki operasyonları ile Afrika daki yeni saha kazanımları edinmiş olması Ankara nın Macron Fransa sı tarafından önemli bir rakip olarak algılanmasına neden oldu Bu rekabetin yalnızca birebir anda alanda var olan iki aktör ortasındaki doğal rekabete benzemediğini de vurgulayalım Olayın özünü kavramak için Suriye ye bakmamız kâfi Fransa nın Suriye ye yönelik PKK PYD takviyeli siyasetleri Ankara nın Fırat Kalkanı Zeytin Kolu üzere operasyonlarıyla sonuçsuz kalınca Paris Fransa nın Ortadoğu da alana dönmesinin önünde yeni bir pürüz olduğunu anladı Meğer Paris yıllarca yatırım yaptığı PKK nın PYD ismi altında Kuzey Suriye yi ABD ye açtığını görmüş bu acı ilacı da yalnızca ABD yi ikna etmek için içmişti Artık Washington ı ikna etse dahi Ankara pürüzüne takılacağını görüyordu Kısaca Türkiye Fransa nın kayıplarını en görünür kılan aktördü Macron yaşadığı kaybın cezasını bu yüzden Batı ittifakına Türkiye üzerinden kesmek istiyor Bunun için de Batı yı en bölebileceği yani Batı ya yönelik şantajı tırmandırabileceği noktayı yani Doğu Akdeniz i seçti Doğu Akdeniz ayrıyeten Macron için Fransa nın Türkiye nedeniyle kayıplarını yansıtmak bakımından da sembolik değeri olan bir yerdi Hatırlanacaktır Kasım 2019 da Ankara Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile iki mutabakat deniz yetki alanlarını sonlandıran mutabakat ve güvenlik ve askeri işbirliği anlaşması yapmış ve Ankara Libya da Hafter lehine olan gidişatı bilakis çevirmiş Libya yı Türkiye ve Türkiye ile işbirliği yapabilecek dostları için İtalya Malta İspanya hatta İsrail hatta Mısır potansiyel çıkar alanı haline getirmişti Sahayı dönüştürme gücünü dosta düşmana masaya oturmak isteyene göstermesi ise Ankara nın en somut çıkarı idi Bu durumu bilakis çevirmek için Paris Rusya BAE Mısır ile hareket ederek darbeci Hafter i desteklemekte bir an bile tereddüt etmedi Buna karşın Türkiye nin hanesindeki çıkar Fransa nın hanesindeki kayıp silinmiş değil Macron Fransa sının Ankara hakkındaki rahatsızlığı yalnızca Levant bölgesiyle sonlu değil Son periyotta Türkiye nin Sahel de Nijerya ve ayrıyeten Etiyopya da varlığını pekiştirmiş olması Paris in artık önemli bir rakip olarak algıladığı Türkiye yi kesinlikle durdurması inancına yöneltti Fransa artık çıkar için değil kayıplarını durdurmak için oyun oynuyor
Macron un Erdoğan üzerinden Türkiye yi ötekileştirme stratejisinin gerek AB NATO da gerekse bölge ve birtakım bölge dışı ülkelerle oluşturduğu kırılgan ittifaklar içerinde istediği sonucu vermemesinin temel nedeni de bu Popülist milliyetçi aktör kar üretmediği vakit amacını tutturamadan yere çakılan bir kamikaze pilotuna döner Korsika Med7 de bu türlü bir çakılma değilse de Fransa ismine büyük bir yalpalanma yaşandı Üstelik bu başarısızlık sürpriz de değil zira Macron Fransa sının Türkiye yi caydırmak ismine Akdeniz e gönderdiği donanmasının etkisiz olduğu ve olacağı bizzat Batılı kalemlerce bloglarda çoktan yazılıp çizilmişti
MED7 SONRASI FRANSA NIN AÇMAZI
Macron Korsika da düzenlenen Med7 öncesi yaptığı berbat açıklamada Türkiye nin legal olarak seçilmiş Cumhurbaşkanı Erdoğan ı Türk halkından ayrıştırmak suretiyle hem Türk iç siyasetinde bir bölünme ve istikrarsızlık yaratmak istedi hem de AB içinde Türkiye yi Erdoğan mazeretiyle ötekileştirerek Akdeniz ülkeleri ortasında Fransa önderliğinde Ankara aykırısı bir blok oluşturup 24 25 Eylül AB Başkanlar Doruğu öncesinde Ankara ya sert yaptırımlar uygulanmasını garantilemek istedi Fakat Med7 sonrası Macron un Cumhurbaşkanı Erdoğan ı maksat alan saldırgan sözünü değiştirmek zorunda kaldığı görüldü İspanyol El Pais gazetesinin haberine nazaran Macron un Med7 sonrası Türkiye ile diyalog kurulması gerektiğini vurgulamasının asıl sebebi İspanya İtalya Portekiz ve Malta nın devreye girmiş olması Med7 Ortak Bildirisi Türkiye nin haklı savlarına takviye vermiyor ve Birlik siyaseti olarak üye GKRY ni destekliyor lakin Türkiye için burada kıymetli olan muvaffakiyet Macron un 25 Eylül Avrupa Kurulu Başkanlar Tepesi öncesi Türkiye ye yönelik yaptırımları Korsika Med7 doruğu sonuç bildirisine koyduramamış olmasıdır Fransa popülist milliyetçi elbisesinde açılan delikleri bir an evvel yamamak bu işi de gerçekçi biçimde yapmak zorundadır Erdoğan tersi retorik üzerinden Türkiye iç siyasetine karışmak Türk halkının demokrasi şuurunu sorgulamak muhalefeti küçümsemek bundan evvelki birtakım Batılı politikler üzere Erdoğan başka Türkiye farklı diyerek Türkiye Cumhuriyeti nin legal Cumhurbaşkanı nı devirme stratejisine soyunmak yalnızca geri teper Üstelik bu geri tepiş esnasında Fransa çok şey de kaybeder Şimdilik Paris Türkiye nin KAOB sinde çok pahalı dostluğunu iştirakini kaybetti
Med 7 de Macron tüm aczini Türkiye nin seçilmiş Cumhurbaşkanı üzerinden sergilerken Fransa da Sarı Yelekliler sokaklarda Macron u bir daha seçmeyeceklerini haykırıyorlardı Macron un siyasi ömrü çok uzun görünmüyor Halbuki Fransa Macron sonrasında sağlıklı bir Türkiye siyaseti inşa etmek zorunda kalacak Aksi bir durumda AB ve NATO nun güney kanadının güvenliği yara alır Yani Batı nın Fransa dan daha önemli kayıpları olabilir Türkiye sağduyulu fakat kararlı Batı diplomasisinin kendini düzeltmesini şalteri açıp kapamasını bekliyor
